فردای اقتصاد: امروز بازار نفت پر از غافلگیری بود. ابتدا والاستریت ژورنال به نقل از برخی منابع اعلام کرد که عربستان سعودی و سایر تولیدکنندگان نفت در سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در حال رای زنی برای افزایش تولید در نشست بعدی اوپک پلاس است. انتشار این خبر با واکنش تند بازار نفت مواجه شد به طوریکه قیمت‌ها حدود ۶ درصد کاهش یافت و به کمترین سطح از اوایل ژانویه ۲۰۲۲ یعنی حدود ۱۰ ماه پیش رسید. اما در عرض ساعتی وزیر انرژی عربستان این خبر را تکذیب کرد و قیمت‌ها مسیر رفته را بازگشتند.
آنطور که بلومبرگ بعد از خبر والاستریت ژورنال نوشت؛ وزیر انرژی سعودی‌ها با تکذیب شدید احتمال افزایش عرضه اعلام کرده است که حتی در صورت لزوم کاهش بیشتری را در عرضه نفت لحاظ خواهد کرد. به دنبال این اظهارات الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه نیز اعلام کرد که روسیه ممکن است تولید نفت خود را در صورت افزایش سقف قیمت نفت کاهش دهد.
قیمت نفت خام آمریکا که به دنبال گزارش والاستریت ژورنال تا حدود ۷۵ دلار بر بشکه افت کرده بود بعد از تکذیب این گزارش تا بیش از ۷۹ دلار رسیده است. نفت برنت هم نوسان مشابهی را در قیمت‌های بیش از ۸۰ دلار تجربه کرده است.
اما گزارش والاستریت ژورنال چه بود؟
ماجرا تلاش عربستان برای افزایش عرضه
آنطور که والاستریت ژورنال گزارش داد برخی نمایندگان عضو اوپک گفته‌اند که این گروه افزایش ۵۰۰ هزار بشکه‌ای تولید روزانه نفت را در نشست رسمی ۴ دسامبر اوپک پلاس مورد بحث قرار خواهد داد. این نشست درست یک روز قبل از اینکه اتحادیه اروپا اعلام کند نفت روسیه را تحریم خواهد کرد و گروه ۷ سقف قیمتی خرید نفت روسیه را اعلام کند، برگزار خواهد شد.
هر گونه افزایش تولید نشان‌دهنده تغییر جزئی در تصمیم بحث برانگیز ماه گذشته اوپک پلاس است. این گروه اواسط مهر ماه تصمیم گرفت مجموع تولیدات خود را ۲ میلیون بشکه در روز کاهش دهد. این اقدام در حالی که قیمت نفت در سطح بالایی قرار دارد و کشورهای مصرف‌کننده با تورم‌های بالایی دست به گریبان هستند واکنش‌های زیادی را به همراه داشت. به خصوص اینکه غرب در تلاش برای کاهش درآمدهای نفتی روسیه برای متوقف کردن پوتین در جنگ اوکراین است.
کاخ سفید بعد از این نشست گفت که کاهش تولید اوپک پلاس تلاش‌های جهانی برای توقف جنگ روسیه در اوکراین را تضعیف خواهد کرد. این تصمیم که با محوریت عربستان در کنار روسیه اخذ شد همچنین به عنوان یک سیلی سیاسی به رئیس جمهور بایدن تلقی شد که پیش از انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره در زمان تورم بالا در تلاش برای کاهش قیمت بنزین برای کسب آرای بیشتر برای دموکرات‌ها بود. اختلاف نظر بر سر میزان تولید نفت و قیمت آن روابط عربستان-آمریکا را در سال جاری به پایین‌ترین حد خود رساند، اگرچه مقامات آمریکایی گفته بودند که به نشست ۴ دسامبر اوپک پلاس امیدوارند.
والاستریت ژورنال تغییر رویه عربستان در خصوص عرضه نفت از کاهش به سمت افزایش را به رویکرد جدید آمریکا در خصوص پرونده قتل جمال خاشقچی، روزنامه‌نگار نیویورک تایمز که در سفارت عربستان در ترکیه به قتل رسید، مربوط دانسته است. آخر هفته پیش دولت بایدن به قاضی دادگاه فدرال گفت که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی باید در پرونده قتل جمال خاشقجی مصونیت حاکمیتی داشته باشد.
این در حالی است که بر اساس گزارش‌های منتشر شده، نهادهای اطلاعاتی آمریکا معتقدند که محمد بن‌سلمان دستور قتل خاشقجی را صادر کرده بود. با این حال در پرونده‌ای که در دادگاهی در آمریکا در حال پیگیری است، وزارت خارجه این کشور اعلام کرده که به او به دلیل نقش جدیدش به عنوان نخست وزیر عربستان، مصونیت داده است. وکلای وزارت دادگستری آمریکا گفته‌اند که ولیعهد به عنوان «رئیس دولت خارجی» از مصونیت رئیس دولت در برابر صلاحیت دادگاه‌های ایالات متحده، برخوردار است.
وال استریت ژورنال بر این باور است که تصمیم مصونیت دادن بن‌سلمان به منزله امتیاز دادن به شاهزاده سعودی است و موقعیت او را به عنوان حاکم واقعی پادشاهی عربستان پس از ماه‌ها تلاش دولت بایدن برای منزوی کردنش تقویت کرد. بنابراین به تقلا افتادن عربستان برای افزایش تولید هم به نوعی قدردانی از این اقدام دولت بایدن محسوب می‌شود.
البته که اظهارات وزیر انرژی عربستان نشان داد که ظاهرا در بر همان پاشنه می‌چرخد و عربستان حداقل در ظاهر قصدی برای افزایش عرضه ندارد.
نفت چگونه به اخبار امروز واکنش نشان داد؟
اما همانطور که در گزارش این رسانه آمریکایی هم تاکید شده بود حالا زمانی عجیبی برای افزایش تولید از سوی اوپک پلاس بود. زیرا قیمت جهانی نفت از هفته اول نوامبر حدود ۱۰ دلار کاهش یافته بود. البته خبر والاستریت ژورنال افت قیمت‌ها را تشدید کرد. نفت خام برنت امروز تا ساعت ۲۰ به وقت تهران و پیش از تکذیب خبر والاستریت ژورنال از سوی سعودی‌ها حدود ۵ دلار معادل ۶ درصد کاهش یافت و به ۸۲.۵ دلار بر بشکه رسید. نفت‌خام آمریکا هم با افت ۴.۶ دلاری حدود ۷۵.۵ دلار بر بشکه معامله می‌شد؛ بر این اساس بهای این نفت‌های شاخص در کمترین سطح از ژانویه قرار گرفت.
اما انتظار اظهارات وزیر انرژی عربستان با جهش ناگهانی قیمت‌ها همراه شد. هرچند که قیمت نفت تا لحظه تنظیم این گزارش(ساعت ۲۱ به وقت تهران) هنوز از قیمت‌های دیروز پایین‌تر است و به نوعی بازار نفت در معاملات امروز همچنان نزولی است اما نسبت به کف قیمتی رشد قابل توجهی داشته است. در حال حاضر نفت برنت در قیمت‌های بیش از ۸۶ دلار و نفت‌خام آمریکا در قیمت‌های بیش از ۷۹ دلار معامله می‌شود که کمتر از یک درصد کمتر از قیمت‌های روز گذشته است.
سد روسیه در برابر عربستان؟
هرچند عربستان خبر افزایش عرضه را تکذیب کرده است اما این گمانه مطرح است که این موضوع تحت فشار دولت پوتین رخ داده باشد. جی ۷ شامل آلمان، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، بریتانیا، کانادا و آمریکا با هدف محدود کردن درآمدهای نفتی مسکو در روزهای آینده بر نفت روسیه سقف قیمتی خواهد گذاشت. به این معنا که خرید نفت از این کشور تنها در این سقف قیمتی یا کمتر از آن مجاز است و محموله‌هایی که از این مقررات تخطی کنند از برخی خدمات شرکت‌های غربی از جمله بیمه نفتکش‌ها محروم خواهند شد. از این رو هرگونه افزایش عرضه به معنای همراهی با کشورهای غربی برای فشار بر روسیه است. چراکه سقف‌گذاری بر قیمت نفت روس‌ها می‌تواند کاهش عرضه از سوی مسکو را به دنبال داشته باشد و افزایش عرضه از سوی دیگر کشورها در واقع کمبود نفت روسیه را جبران خواهد کرد.
از این رو طبیعی است که مسکو که در نشست ماه پیش برای کاهش عرضه اوپک پلاس با عربستان همراهی کرده بود اینبار با تصمیم این کشور و هرگونه افزایش عرضه‌ای مخالفت کند. کما اینکه نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه نیز مدعی شده که روسیه ممکن است تولید نفت خود را در صورت سقف‌گذاری بر قیمت نفت این کشور کاهش دهد؛ موضوعی که در صورت تحقق می‌تواند جهش چشم‌گیر قیمت‌ها را به دنبال داشته باشد.
تبادل نظر